Archiv

Déi kleng Kanner oder d’kleng Kanner?

Wat ass méi korrekt, freet de Professer am Kader vun enger Recherche, déi hien de Studenten op der Uni proposéiert: d’kleng Kanner oder déi kleng Kanner? Ech weess net, ob déi Étude scho geschriwwen ass oder net, awer, am Kontext, besteet keen Zweiwel. De Prof huet keng Preferenz: Als …

Den Trema ass keen Trauma!

Haut geet et mir ëm den Trema am Lëtzebuergeschen. Sou heescht dat diakritescht Zeechen, dat aus zwéin Tëppele besteet, déi speziell iwwert dem ‘e’ virkommen an net mat den zwéin däitschen Tippelcher vum Umlaut (ä, ö, äu, ü) verwiesselt däerfe ginn. Fokusséiert gëtt also hei d’Schrëftzeechen ‘ë’, …

Korrekturronnen

Déi lescht Zäit wollt ech nees op d’Thema vun der lëtzebuergescher Orthographie agoen, well déi meescht Froe vun de Lieser sech ëm dës Problematik dréinen, an dat trotz den 21 Regelen a Kontroll-Exercicer, déi d’LOD-Equipe ënnert dem Link ortho.lod.lu erausginn huet1. Zwar ass dëst Material net …

„Elo hutt Der mech awer äiskal erwëscht!“

Et ass kal dobaussen. Den RTL-Reporter soll enger presséierter Fra eng gutt Nouvelle matdeelen: si ass dëst Jor 2014 nominéiert fir de Voting vun der Lëtzebuergerin vum Jor. „Elo hutt Der mech awer äiskal erwëscht!“, reagéiert d’Madame, wéi de Journalist hir Bescheed seet. Am Zoom vun haut geet …

Ass et net schonn ze spéit?

Haut de Moie wollt ech mäi Klick-Tierchen um Internet maachen, du fält mir e Mastermemoire vun der Universitéit Oslo op: Marianne Konstali, Lëtzebuergesch – vom Dialekt zur Nationalsprache. 2010. Betreiung: Heinz-Peter Prell. Ënnert aneren Aar­bechten hunn ech mir dee Memoire erausgefëscht, well …

Dajee alt! Eis Sprooch verdéngt a ka méi

Ech weess net genee, wou d’ Partikel dajee hierkënnt, hunn awer eng kleng Iddi dovun. Da + jee, den Imperativ Eenzuel vu joen / jeeën? Ech ka meng Hypothees net beweisen. Awer wat mech méi intresséiert, dat ass de Gebrauch vun der Interjektioun an der alldeeglecher Sprooch, apaart wa se mat enger …

Dat ass gewosst

Ech si mir net sécher, ob den Ausdrock, dee mir haut an der Alldagssprooch sou dacks héieren, virun zwanzeg, fënnefanzwanzeg Joer grad esou vill am Gebrauch war. „Wunnen zu Lëtzebuerg ass deier, dat ass gewosst (R. Urbé). – Datt Fraen a Männer net ëmmer d’selwecht denken a reagéi-eren, dat ass …

Zu Esch an an Esch

Enn 1947: fir d’éischt war ech an der Vakanz zu Esch bei der Mamm vun engem zukënftege Schwoer. D’Bomi – sou hu mer all déi léif Witfra genannt – huet net wäit vun der Eisebunn gewunnt a vun hirer klenger flotter Stuff aus, konnt een héi­eren, wéi d’Lokomotive laanschtgezischt sinn. Ech wier …

Um Enn vun der Ausbaustreck?

An de wëssenschaftlechen Diskussiounen iwwert de Status vun eiser Sprooch ass ëmmer nees vu linguistesche Begrëffer Rieds, déi engem ufanks ganz selbstverständlech virkommen, awer, no weiderem Iwwerleeës, scho guer net méi sou onproblematesch sinn. Haut wëll ech nach eng Kéier op dee schonn …

Qui trop embrasse…

Schwéier hutt Der et dach bestëmmt net, fir dat franséischt Sprachwuert, dat an der Iwwerschrëft ukléngt, op e gutt Enn ze bréngen. Engersäits ass et mol guer net schlecht, wann zum Beispill bei engem Regierungswiessel neie Wand an d’Segele kënnt an een sech dobäi nëmmen ze freeë brauch, datt et …

Heemesch, eenheemesch & Co.

Iwwerdeems déi vum Kulturministère ernannt a bezuelt LOD-Equipe den Utilisateure vun eiser Sprooch eppes méi zur Verfügung gestallt gëtt1, weist dat fräiwëllegt Team vun der lëtzebuergescher Wikipedia an hirem „Staminée“, wéi methodesch a wéi nëtzlech en oppent Zesummeschaffe ka sinn. Aus der …

Sproochepolitik

Déi lescht Zäit hate mer nees e puer gutt Geleeënheeten, fir eis Sprooch méi an d’Gespréich ze bréngen. Do war fir d’éischt de 60. Gebuertsdag vum Lëtzebuerger Land an dem Fernand Fehlen säi geschichtleche Panorama iwwert de Status vum Lëtzebuergeschen: Ende der Ausbaustrecke in Sicht? (d’Land, …

Variante mat -n

Déi lescht Zäit si mir präzis Froen iwwer Detailer vun eiser Sprooch gestallt ginn, déi bestëmmt och méi Lieser intresséieren. Haut kommen ech nees kuerz op dräi vun dëse Problemer ze schwätzen. 1) Firwat soe mer „de User’ an net „den User“? 2) Ass zwee amplaz zwéi Frënn richteg? 3) Wéi sot Der: …

Ee gekachtent Ee a verkraschen Aen

Wikipedia, déi fräi Enzyklopedie um Internet, ass an hirer Lëtzebuerger Ausgab ganz nëtzlech. Och wa villes vun deem, wat do iwwert d’Lëtzebuerger Sprooch gesot gëtt, inhaltlech kéint verbessert ginn, da muss een dach fir d’éischt deene Leit Merci soen, déi do hir Zäit a Wëssen hierginn. Si gi …

„Dat ass totale Brach, dat huet kee Kapp a kee Schwanz“

Sou sot de Procureur um 86. Dag vum Bommeleeër-Prozess no den Aussoe vun engem Haaptzeien. D’Urteel ass bestëmmt streng an negativ. Et besteet aus zwou Behaaptunge mat graffe volkstümleche Lëtzebuerger Ausdréck: „Dat ass totale Brach. Dat wat e vun Ufank un hei vu sech ginn huet, huet kee Kapp a …

De Pronom „hatt“ ass Neutrum, dofir awer net neutral

Entschëllegt, wann ech nach eng Kéier op d’Thema vum Genus/Geschlecht/Gender an eiser Sprooch zeréckkommen. E Mail vun enger Lëtzebuergerin, déi op enger schwedescher Universitéit studéiert, ass doru Schold. „Ech si Studentin“, sou presentéiert si sech, „a schreiwe mäi Magisteraufsatz iwwer …

„Tréier: Pneue vun iwwer 150 Autoe futti gepickt“

’t war bestëmmt net déi wichtegst Nouvelle aus der Groussregioun, mä den 28. August 2013 war et dat, wat d’RTL-Dageszeitung sech um Internet bei der Police op däitscher Säit erausgefëscht hat: e Schock fir déi Leit, déi dee Moie wollte mat hirem Auto fueren! Vill manner opgereegt awer hu sech …

D’Orthographie … horizontal

Loosst Iech nëmmen net vun der Iwwerschrëft ofschrecken! Wéi an de leschte Rubrike geet et mir haut och ëm d’Richteg-Schreiwe vun eiser Sprooch. Do kéint fir d’éischt mol geschichtlech vun deene verschiddene Systemer Rieds goen, déi am 19. an 20. Joerhonnert ausgeschafft goufen an och an …

Standardiséiert Duebellauter

Mat der Presentatioun vun de lëtzebuergeschen Diphtongen wëll ech haut och op eng Problematik agoen, op déi ëmmer nees mat de Begrëffer „Koi-né“, „Standardiséierung“ a „Mëttelsprooch“ higewise gëtt. Wéi sou dacks a menge Rubriken, geet et ëm dat praktescht Funktionéiere vun der Sprooch, awer an …

Léiwen „e“, da weis eis dach, wat s de kanns!

D’Iwwerschrëft ass en didakteschen Trick aus der flotter a gescheiter Presentatioun Mir léiere lëtze­buergesch schreiwen. E Schreif- a Liesbuch fir Grouss a Kleng, déi de Cactus fir „d’ Leit vu 7 bis 77 Joer“ erausginn huet (3. Oplo : 2005). Tatsächlech ass de fënnefte Buschtaf „e“ vun eisem ABC …